YENİ YAZI DİZİSİ: Günümüz Hukukunda Dijital Deliller 2

Sosyal Medya Mesajları Davalarda Delil Olarak Kullanılabilir Mi?

Son yıllarda sosyal medya platformlarının (Facebook, Instagram, TikTok, X vb.) hayatımızdaki yeri giderek artmıştır. Bu durum, sosyal medya mesajlarının yargı süreçlerinde delil olarak kullanılabilirliği sorusunu da gündeme getirmiştir. Peki, sosyal medya mesajları gerçekten davalarda delil niteliği taşıyabilir mi? Bu yazımızda, bu sorunun yanıtını güncel hukuki düzenlemeler ve yargı içtihatları ışığında ele alacağız.

Sosyal Medya Mesajları Delil Olabilir Mi?

Evet, sosyal medya mesajları dava süreçlerinde delil olarak kullanılabilir. Ancak bu durum, davanın niteliği, delilin mahiyeti ve elde edilme yöntemine bağlı olarak değişiklik gösterir.

Sosyal medya mesajları; kira, boşanma, işçi-işveren uyuşmazlıkları, alacak davaları, ticari anlaşmazlıklar ve daha birçok farklı hukuki alanda yargılamada delil olarak değerlendirilebilir. Ayrıca tehdit, hakaret, dolandırıcılık, kişisel veri ihlali gibi suçların delilleri de çoğu zaman sosyal medya üzerinden elde edilen mesajlardan oluşmaktadır.

Sosyal Medya Mesajlarının Delil Niteliği Nasıldır?

Sosyal medya mesajları “takdir delili” olarak kabul edilir. Yani hâkim, bu delilleri dosya kapsamı içinde inceleyip karar verir ancak bu deliller, tek başına bağlayıcı değildir. Bu nedenle, sosyal medya mesajlarının başka deliller ve tanık ifadeleriyle desteklenmesi, mahkemenin delili değerlendirme aşamasında önem taşır.

Ceza yargılamalarında da delillerin kesinlik taşıması zorunlu değildir, tüm deliller mahkemenin takdirindedir. Dolayısıyla sosyal medya mesajları, ceza davalarında da delil olarak kullanılabilir ancak iddiaların gerçekliği mahkemenin takdirindedir.

Sosyal Medya Mesajlarının Delil Olarak Kullanılabilmesi İçin Gereken Şartlar

1. Delilin Hukuka Uygun Yöntemlerle Elde Edilmesi

Sosyal medya mesajlarının mahkemede delil olarak kabul edilmesi için öncelikle hukuka uygun şekilde elde edilmesi gerekir. İki tarafın rızası olmadan gizlice erişilen sosyal medya hesaplarından elde edilen mesajlar, hukuka aykırı delil sayılır ve mahkemede kabul edilmez.

Örneğin; bir başkasının sosyal medya hesabına cebir, tehdit veya zorlamayla girilerek mesajların elde edilmesi hukuka aykırıdır ve bu tür delillerin kullanımı mümkün değildir. Ayrıca bu eylemler suç teşkil eder.

Öte yandan, taraflardan biri kendisine gelen sosyal medya mesajlarını mahkemeye delil olarak sunabilir. Aynı şekilde, herkese açık şekilde paylaşılan sosyal medya gönderilerinin ekran görüntüleri alınarak delil olarak sunulması hukuka uygundur.

2. Delilin Hukuka Uygun veya Aykırı Olması

Türk hukukunda hukuka aykırı deliller yargılamada kullanılamaz. Bu ilke hem ceza hem de hukuk davalarında geçerlidir.

·         Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) Madde 217/2:

“Yüklenen suç, hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş her türlü delille ispat edilebilir.”

·         Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) Madde 189/2:

“Hukuka aykırı olarak elde edilmiş deliller, mahkeme tarafından vakıanın ispatında dikkate alınamaz.”

Bu düzenlemeler ışığında, sosyal medya mesajlarının delil olarak kabul edilmesi için hukuka uygun şekilde elde edilmesi zorunludur. Aksi halde, delilin mahkemede geçerliliği olmaz ve dava açısından olumsuz sonuç doğurabilir.

Sosyal Medya Mesajlarının Delil Niteliği Kazanması İçin Uygulanabilecek Yöntemler

Sosyal medya yazışmalarının delil olarak etkin kullanımı için aşağıdaki yöntemlerden bir veya birkaçının uygulanması tavsiye edilir:

·         Mesaj Tespit Tutanağı: Özellikle ceza davalarında, sosyal medya mesajlarının varlığını ve içeriğini resmi olarak belgelemek amacıyla emniyet veya kolluk tarafından tutanak tutulabilir. Bu yöntem, şantaj, tehdit gibi suçlarda delilin sağlamlığını artırır.

·         Bilirkişi İncelemesi: Hukuki uyuşmazlıklarda, sosyal medya mesajlarının gerçekliği ve doğruluğu konusunda mahkemeden bilirkişi görevlendirilmesi talep edilebilir.

·         Noter Kanalıyla E-Tespit: Noterler, herkese açık sosyal medya içeriklerinin ekran görüntüsünü ve URL’sini E-Tespit sistemi üzerinden belgeleyerek delil niteliği kazandırabilir. Ancak bu yöntem, özel mesajlar için uygulanamaz.

·         Uzman Görüşü: Taraflar, konuyla ilgili uzmanlardan yazılı görüş alabilir. Bu raporlar mahkemede delil olarak sunulabilir. Bilirkişiden farklı olarak, uzman tarafların talebiyle çalışır.

·         Tanık İfadeleri: Mesaj içeriğine şahitlik eden kişiler mahkemede tanık olarak dinlenebilir. Özellikle tehdit veya hakaret içeren yazışmalarda, sosyal çevreden tanık beyanları delilin desteklenmesini sağlar.

Sosyal Medya Mesajları Hangi Dava Türlerinde Delil Olabilir?

Ceza Davalarında

Sosyal medya mesajları, tehdit, şantaj, hakaret, dolandırıcılık, cinsel taciz gibi suçların işlenmesine dair önemli deliller olabilir. Bu durumda mağdurların mesajları koruması, mesaj tespit tutanağı talep etmesi ve uzman avukata başvurması önemlidir.

Boşanma Davalarında

Boşanma süreçlerinde, zina, hakaret, küçük düşürücü ifadeler gibi iddiaların ispatında sosyal medya yazışmaları kullanılabilir. Ancak mesajların hukuka uygun şekilde elde edilmesine özellikle dikkat edilmelidir.

Alacak Davalarında

Alacak davalarında, özellikle 33.000 TL üzerindeki alacaklar için senetle ispat şartı bulunmaktadır (HMK Madde 200/1). Sosyal medya mesajları ise doğrudan ispat değil, delil başlangıcı olarak kabul edilir. Yani, sosyal medya mesajları dava konusunun varlığını muhtemel gösteren unsurlar olarak kullanılabilir ve bu durumda diğer delillerle desteklenerek ispat tamamlanabilir.

İş Davalarında

İşçi-işveren ilişkilerinden kaynaklanan davalarda (mobbing, ücret uyuşmazlığı, cinsel taciz, fesih gibi) sosyal medya mesajları delil olarak değerlendirilebilir. Ancak yine delilin hukuka uygun şekilde elde edilmiş olması esastır.

Değerlendirmeler

Sosyal medya mesajlarının davalarda delil olarak kullanılabilmesi mümkündür ancak delilin hukuka uygun yöntemlerle elde edilmesi, gerekli usul işlemlerinin eksiksiz yapılması ve mahkemeye doğru biçimde sunulması büyük önem taşır.

Delilin geçerliliğini ve etkisini zedelemeden süreci yürütmek için, alanında uzman bir avukattan hukuki destek almak şarttır. Böylece sosyal medya mesajlarından etkin ve sağlam bir delil oluşturulabilir.

Güncel kaynak ve mevzuatların takip edilmesi, sosyal medya delillerinin değerlendirilmesinde yaşanabilecek sorunları en aza indirir. Bu nedenle hukuki süreçler titizlikle yönetilmelidir.

Not: Arsa değerlemesi ve tahsis hesaplamalarında, gerektiğinde uzman bilirkişilerden destek alınması önerilir. Bu makale, hukuki konulara ilgi duyan kişilerin genel bilgilendirilmesi amacıyla hazırlanmıştır; ve hukuki danışmanlık yerine geçmez . Kapsamlı bir kaynak olma iddiası taşımaz ve yasal tavsiye olarak değerlendirilmemelidir.