Müşteki, olaya konu suçu şikâyet eden kişiyken, mağdur ise olaya konu suçtan zarar görene denir.
Müşteki aynı zamanda suçun mağduru olabilir. Suçun mağduru olmasa dahi kişi müşteki olabilir. Aynı zamanda müşteki, üzerinde suç isnadı olan kişi de olabilir.
· Müşteki; suça konu olayı şikayet eden kişidir. Şikayetçi anlamına gelir.
· Mağdur ise suça konu olayda zarar gören kişidir.
· Müşteki aynı zamanda mağdur olmak zorunda değildir.Örneğin; kasten yaralama sonrasında bir kişi öldü, bu kişi mağdurdur ancak zarar gören müştekiler ölen kişinin yakınlarıdır; annesi olabilir, kardeşleri olabilir.
Katılan Sıfatı
Şikayet eden kişi müşteki olsa da mağdur olsa da ceza muhakemesinde kovuşturma aşamasına geçildiğinde mahkemede müştekiye/mağdura ‘’davaya katılmayı isteyip istemedikleri’’ sorulur. Akabinde cevaba göre bu kişiler katılan sıfatını alır.
MÜŞTEKİ İLE KATILAN ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?
Müşteki, suçtan zarar gören veya suçun mağduru olan kişidir. Müşteki taraf, yargılama başladıktan sonra ceza mahkemesinde katılma talebinde bulunursa ve mahkeme de müştekinin katılma talebini kabul ederse müşteki taraf, katılan sıfatını alır. Katılma, kamu davasının açılmasından sonra mahkemeye dilekçe verilmesi veya katılma istemini içeren sözlü başvurunun duruşma tutanağına geçirilmesi suretiyle olur. Katılan, Cumhuriyet savcısına bağlı olmaksızın kanun yollarına başvurabilir. Karar, katılanın başvurusu üzerine bozulursa, Cumhuriyet savcısı işi yeniden takip eder.
MÜŞTEKİNİN HAKLARI NELERDİR?
1- SORUŞTURMA EVRESİNDE MÜŞTEKİNİN HAKLARI (CMK 234/1-a)
· Delillerin toplanmasını isteme,
· Soruşturmanın gizlilik ve amacını bozmamak koşuluyla Cumhuriyet savcısından belge örneği isteme,
· Vekili bulunmaması halinde, cinsel saldırı suçu ile alt sınırı 5 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda baro tarafından kendisine avukat görevlendirilmesini isteme,
· Vekili aracılığı ile soruşturma belgelerini ve el konulan ve muhafazaya alınan eşyayı inceletme,
· Cumhuriyet savcısının, kovuşturmaya yer olmadığı yönündeki kararına kanunda yazılı usule göre itiraz hakkını kullanma
2- KOVUŞTURMA EVRESİNDE MÜŞTEKİNİN HAKLARI (CMK 234/1-b)
· Duruşmadan haberdar edilme,
· Kamu davasına katılma,
· Tutanak ve belgelerden örnek isteme,
· Tanıkların davetini isteme,
· Vekili bulunmaması halinde, cinsel saldırı suçu ile alt sınırı 5 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda, baro tarafından kendisine avukat görevlendirilmesini isteme,
· Davaya katılmış olma koşuluyla davayı sonuçlandıran kararlara karşı kanun yollarına başvurma,
Soruşturma aşaması, kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi ifade eder. Kovuşturma aşaması ise iddianamenin kabulü ile başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evredir. Soruşturma neticesinde hazırlanan iddianamenin mahkeme tarafından iade edilmesi halinde iade kararının kesinleşmesine müteakip savcılık makamı tarafından yeniden iddianame düzenlenip, düzenlenen ikinci iddianamenin kabulüne kadar soruşturma evresi devam etmektedir. Suç eyleminin işlendiğinden haberdar olan Cumhuriyet Savcısı, maddi gerçeğin araştırılması ve adil yargılamanın yapılabilmesi amacıyla suç şüphesi altında olan kişilerin lehine ve aleyhine olan tüm delilleri toplayıp muhafaza altına alma ve şüphelinin haklarını korumakla da yükümlüdür
Katılan Sıfatı Ne İşe Yarar?
· Kanun Yoluna Başvuru Hakkı
Müşteki yahut mağdur, katılan sıfatı aldıktan sonra mahkemenin verdiği kararlara karşı kanun yoluna başvuru hakkını elde eder.
Kişi eğer davaya katılmazsa kanun yoluna başvurma hakkını kazanamamaktadır.
Kanun yoluna başvurudan kasıt genel ifade ile ‘’üst mahkemeye başvurudur’’. Kararı temyiz etmek ve istinafa göndermektir.
· Vekalet Ücreti
Dava sonucunda vekil (avukat) ile temsil edilen katılan lehine vekalet ücretine hükmedilir. Eğer kişi katılma talebini dile getirmezse lehine vekalet ücretine hükmedilmeyecektir
Not: Bu makale, hukuki konulara ilgi duyan kişilerin genel bilgilendirilmesi amacıyla hazırlanmıştır; ve hukuki danışmanlık yerine geçmez Kapsamlı bir kaynak olma iddiası taşımaz ve yasal tavsiye olarak değerlendirilmemelidir.
Comments