Kazadan sonra aracınızın değeri düşerse hakkınızı biliyor musunuz?

2025 Yılında Araç Değer Kaybı Tazminatı: Güncel Uygulamalar ve Haklar

Trafik kazaları sonrasında araçlarda meydana gelen değer kaybı, sürücüler açısından hem ekonomik hem de hukuki sonuçlar doğuran önemli bir konudur. 2025 yılı itibarıyla araç değer kaybına ilişkin hesaplama yöntemleri, sigorta şirketlerinin ödeme süreçleri ve tazminat talep yolları yeniden gündeme gelmiştir. Bu yazımızda, araç değer kaybı tazminatı konusunu 2025 yılı düzenlemeleri çerçevesinde ele alıyor; sürücülerin bu süreçte haklarını nasıl koruyabileceklerini açıklıyoruz.

Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, bir aracın kazaya karışması sonucu ikinci el piyasasındaki değerinin düşmesi anlamına gelir.Aracınız onarılmış olsa bile, geçmişinde hasar kaydı bulunduğu için satmak istediğinizde piyasa değeri düşer. Bu fark, yani aracın kazadan önceki değeri ile kazadan sonraki değeri arasındaki tutar, araç değer kaybı tazminatı olarak adlandırılır.

Bu tazminat, kusurlu tarafın zorunlu trafik sigortasından talep edilir. Dolayısıyla, kazada suçsuz olan araç sahibi, aracındaki değer kaybını karşı tarafın sigorta şirketinden talep etme hakkına sahiptir.

2025’te Araç Değer Kaybı Hesaplama Kriterleri

2025 yılı itibarıyla Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) verileri ve Sigorta Tahkim Komisyonu kararları, araç değer kaybı hesaplamalarında temel alınmaktadır.Yeni dönemde aşağıdaki kriterler dikkate alınmaktadır:

• Aracın yaşı (genellikle 10 yaş altı araçlarda değer kaybı dikkate alınır),

• Kilometre bilgisi (200.000 km’nin altındaki araçlar önceliklidir),

• Hasarın niteliği (boya veya parça değişimi),

• Aracın markası ve segmenti,

• Daha önceki hasar geçmişi.

Bu kriterler, değer kaybı miktarının objektif bir şekilde belirlenmesini sağlar. Ayrıca, orijinal parça kullanımı ve onarım kalitesi de tazminatın miktarını doğrudan etkiler.

Araç Değer Kaybı Tazminatı Nasıl Alınır?

Araç değer kaybı talebinde bulunmak için kazada kusurlu olmayan araç sahibi, kusurlu tarafın trafik sigortasına başvuru yapmalıdır. Başvuru sürecinde şu belgeler gereklidir:

• Kaza tespit tutanağı,

• Aracın ruhsatı,

• Onarım faturaları veya servis raporları,

• Sigorta poliçesi bilgileri,

• Ekspertiz veya hasar tespit raporu.

Sigorta şirketine yapılan başvuruya 15 iş günü içinde yanıt verilmesi gerekir.Eğer bu süre içinde ödeme yapılmazsa veya düşük bir ödeme yapılırsa, sürücü Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilir.Komisyon kararları mahkeme kararı niteliğinde olup, daha hızlı sonuç alınmasını sağlar.

Mevzuat Çerçevesi

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu: Kazaya sebep olanlara karşı sorumluluğu öngörür (md. 85, 91). Sigortacı, bu sorumluluğu poliçe sınırları içinde üstlenir.

Türk Borçlar Kanunu, md. 49 ve devamı: Haksız fiilden doğan zararın tazmini kuralı burada düzenlenmiştir. Araç değer kaybı, haksız fiil niteliğinde bir zarar kalemi olarak değerlendirilebilir.

ZMSS Genel Şartları (01.06.2015 tarihli): Araç değer kaybı talebinin hesaplanmasında uygulanacak usul ve esaslara yer veren hükümler bu şartlarda düzenlenmiştir.

Anayasa Mahkemesi Kararı (2019/40 Esas, 2020/40 Karar): ZMSS’te yer alan bazı sınır ve muafiyet düzenlemelerini iptal etmiş, bu tür düzenlemelerin Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetmiştir. Örneğin, “165.000 km üzerindeki araçlara değer kaybı uygulanamaz” gibi düzenlemeler artık uygulanamaz hâle gelmiştir.

Yargıtay Uygulaması

Yargıtay, aracın kazadan önceki ve onarımdan sonraki rayiç değer farkını esas alarak değer kaybının tazmin edilmesi gerektiği yaklaşımını benimsemiştir.

Örneğin, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/12400 Esas, 2015/13270 Kararında “… aracın onarıldıktan sonra mübadele (rayiç) değerinin olaydan önceki mübadele değerinden az olacağının kabulü gerektiği…” yönünde ilke ortaya koymuştur.

Yargıtay’ın kararlarına göre, bilirkişi raporlarının eksiksiz ve kriterlere uygun olması gerekmektedir; aksi hâlde karar bozma yoluna gidilmektedir.

En son ilamlar arasında, yabancı plakalı araçların da Türkiye’de meydana gelen kazalarda değer kaybı tazminatı talep edebileceğine dair kararlar öne çıkmaktadır.

Sigorta Tahkim Komisyonu Başvurusu Süreci

Kazadan sonraki süreçte, sigorta şirketine yazılı değer kaybı talebi bildirilmelidir. Gerekli belgeler arasında trafik kaza tespit tutanağı, ekspertiz raporu, aracın ruhsat sureti, kaza öncesi değer tespiti gibi evraklar bulunur.

Sigorta şirketine yapılan başvuru üzerinden 15 gün içinde ödeme yapılması talep edilir. Ancak pratikte bu süre çoğu zaman aşılır veya sigorta şirketi eksik ödeme teklif eder.

Sigorta şirketi tarafından yapılan ödeme sizi tatmin etmediyse veya talebiniz reddedildiyse, Sigorta Tahkim Komisyonu devreye girer.

Başvuru, e-Devlet üzerinden veya doğrudan komisyonun resmi internet sitesinden yapılabilir. Komisyon, başvurunuzu inceleyerek genellikle 4 ila 6 ay içinde sonuçlandırır. Bu yol, mahkemeye gitmeden tazminat almak isteyen araç sahipleri için hızlı ve maliyetsiz bir çözümdür.

Değer Kaybı Davası Ne Zaman Açılabilir?

Araç değer kaybı için zamanaşımı süresi iki yıldır. Bu süre, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren başlar.

Sigorta tahkiminden sonuç alınamazsa veya taraf doğrudan mahkeme istemiyorsa, Asliye Hukuk Mahkemesi (veya görevli mahkeme) nezdinde değer kaybı davası açılır.

Davada, bilirkişi raporları, piyasa değer analizleri, kusur tespiti gibi deliller sunulur. Yargıtay uygulamasına uygun raporlar esas alınır.

Dava süresi 8–12 ay civarındadır. Ancak örneğin, karmaşık olaylarda süre uzayabilir.

Karayolları Trafik Kanunu çerçevesinde, zarar ve fail öğrenildikten itibaren 2 yıllık zamanaşımı süresi uygulanır. Ancak her durumda fiilin işlenmesinden itibaren 10 yıllık genel zamanaşımı da söz konusudur.

Başvuru yapılmazsa ya da dava açılmazsa, zamanaşımı itirazıyla talep reddedilebilir.

Sigorta şirketleri genellikle kendi formülleri ve şablon yaklaşımlarıyla düşük teklifler sunar. Değer kaybı talebinde avantaj sağlamak için uzman bir trafik ve sigorta hukuku avukatıyla çalışmak sıklıkla kritiktir.

Avukat; doğru bilirkişi seçiminden rapor stratejisine, delillerin sunulmasından itiraz süreçlerine kadar süreci yönlendirir.

2025 Yılında Getirilen Yeni Düzenlemeler

2025 yılında sigorta sektöründe yapılan düzenlemeler, araç değer kaybı sürecini hem şeffaflaştırmış hem de hızlandırmıştır. Yeni uygulamalara göre:

• Dijital eksper raporları zorunlu hale gelmiştir.

• Değer kaybı hesaplaması için otomatik sistemler kullanılmaktadır.

• Bilirkişi raporu gereksinimi azaldığı için tazminat süreci kısalmıştır.

Bu gelişmeler sayesinde, araç sahipleri artık daha kısa sürede sonuç alabilmekte ve haklarını daha kolay takip edebilmektedir.

2025’te Araç Değer Kaybı Hakkınızı Kullanın

2025 yılı itibarıyla araç değer kaybı, artık sürücülerin etkin şekilde kullanabildiği bir yasal hak haline gelmiştir. Kaza sonrasında yalnızca onarım masraflarınızı değil, aracınızın piyasa değerindeki düşüşü de talep edebilirsiniz.

Bu nedenle, kazadan sonra aracınızın değer kaybı yaşadığını düşünüyorsanız,

• Sigorta şirketine zamanında başvuru yapın,

• Belgelerinizi eksiksiz hazırlayın,

• Gerektiğinde Sigorta Tahkim Komisyonu’na veya mahkemeye başvurmaktan çekinmeyin.

Not: Bu makale, hukuki konulara ilgi duyan kişilerin genel bilgilendirilmesi amacıyla hazırlanmıştır; ve hukuki danışmanlık yerine geçmez Kapsamlı bir kaynak olma iddiası taşımaz ve yasal tavsiye olarak değerlendirilmemelidir.