28 Aralık 2023 tarihinde 32413 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 7491 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 42 maddesinin vergisel düzenlemeleri içerdiği 86 maddelik bir torba yasayı temsil etmektedir. Bu yasa, vergi alanında önemli değişiklikler getirerek Türk Lirası enstrümanlarına yatırım yapılmasını teşvik etmeyi, vergiye uyumu artırmayı, vergi güvenliğini sağlamayı ve bazı vergi indirimlerini düzenlemeyi amaçlamaktadır.
Yasada yapılan düzenlemeler arasında şunlar bulunmaktadır:
1. Kurumlar Vergisi Kanunu Düzenlemeleri:
I. Yurt Dışı İştirak Kazançları İstisnası: Yabancı kurumlardan elde edilen iştirak kazançlarında istisna şartları kolaylaştırılarak, kurumlar vergisinden muafiyet getirilmiştir. Bu düzenleme, yurt dışında yerleşik anonim veya limited şirketlerin sermayesinin yarısına sahip olan kurumların yurt dışı iştiraklerden elde ettikleri kazançların vergiden muafiyetini sağlamaktadır.
Buna göre kanunî ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki yabancı kurumların sermayesine iştirak eden kurumların, bu iştiraklerinden elde ettikleri iştirak kazançlarının %50’si:
İştirak oranının en az %50 olması,
Kazancın elde edildiği yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi
kaydıyla, başkaca şart aranmaksızın kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
7491 sayılı Kanunla yapılan bu düzenleme, 01.01.2023 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
II. Hizmet İhracatında Elde Edilen Kazanca Uygulanan İndirim Oranı: Hizmet ihracatından elde edilen kazanca uygulanan indirim oranı %80'e yükseltilmiştir. Bu düzenleme, hizmet ihracatı yapan kurumların Türkiye'ye transfer ettikleri kazançların vergilendirme sürecinde daha fazla indirim sağlamaktadır.
Dolayısıyla belirtilen indirim, kazancın Türkiye’ye transfer şartına bağlanmış ancak indirim oranı % 50’den % 80’e çıkartılmıştır.
Yeni düzenleme 01.01.2023 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
III. Kur Korumalı Mevduat Hesaplarında Kurumlar Vergisi İstisnası: Kur korumalı mevduat ve katılım hesapları gelirlerine uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 30 Haziran 2024 tarihine kadar uzatılmıştır. Ayrıca Cumhurbaşkanına, bu istisna oranını belirleme yetkisi verilmiştir.
IV. Aracılı İhracat Sözleşmesi Çerçevesinde Gerçekleştirilen İhracat Faaliyet Kazançlarına Kurumlar Vergisinin İndirimi: İhracatçı kurumların ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlara uygulanan kurumlar vergisi oranı %5 indirimli olarak uygulanmaktadır. Bu düzenleme, ihracatı teşvik etmeyi ve rekabet gücünü artırmayı amaçlamaktadır.
Şu an %25 olan kurumlar vergisi oranı; ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına %20 olarak uygulanmaktadır.
Düzenleme, 01.01.2023 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir
2. Katma Değer Vergisi Kanunu Düzenlemeleri:
I. Sorumlu Sıfatıyla Beyan Edilen KDV'nin İndirim Konusu Edilmesi: Sorumlu sıfatıyla beyan edilen KDV'nin mükellef tarafından indirim konusu edilebilmesi için "ödenmiş olma" şartı getirilmiştir. Ayrıca Cumhurbaşkanına, KDV indirimi konusunda yetki verilmiş ve iade talepleri ile ilgili düzenlemeler getirilmiştir.
Ayrıca KDV indirimi konusunda Cumhurbaşkanlığı yetkisine “iade” de eklenerek;
“Cumhurbaşkanı indirim veya iade hakkını kısmen veya tamamen kaldırmaya veya yeniden koymaya ve bu şekilde indirim veya iade hakkı kısıtlanan mal veya hizmetleri belirlemeye, süresi içinde iadesi talep edilmeyen ve indirim yoluyla giderilmek üzere sonraki dönemlere devrolunan katma değer vergisinin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak yazılmasına imkân vermeye, iade talebinde bulunulabilecek asgari tutarı belirlemeye yetkili” kılınmıştır.
II. Sorumlu Sıfatıyla Verilen KDV Beyannamelerinin Verilme ve Ödeme Zamanları Öne Çekilmiştir: KDV beyannamelerinin verilme ve ödeme süreleri öne çekilmiş, bu düzenleme ile vergiye erken ulaşım ve vergi disiplini sağlanması amaçlanmıştır.
1. Gelir Vergisi Kanunu Düzenlemeleri:
I. Yurt Dışından Elde Edilen Kar Paylarının Yarısı Gelir Vergisinden İstisna Edilmiştir: Yurt dışından elde edilen kar paylarının yarısı gelir vergisinden istisna edilmiş ve şartlar yeniden düzenlenmiştir.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 22/3 maddesinde, “Tam mükellef kurumlardan elde edilen kâr paylarının yarısının gelir vergisinden istisna olduğu” düzenlenmiş olup, 7491 sayılı Torba Kanun ile anılan maddeye eklenen 4. fıkrada; Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumlardan elde edilen, kâr paylarının yarısı;
Bu kurumların ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması
Kâr payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şartıyla
gelir vergisinden istisna olacağı hükme bağlanmıştır. Böylece kar paylarında istisnanın sınırı genişletilmiştir.
Ayrıca Cumhurbaşkanına, istisna oranını belirleme yetkisi verilmiştir.
II. Hizmet İhracında Elde Edilen Kazanca Uygulanan İndirim Oranı %80’e Yükseltilmiştir: Hizmet ihracatından elde edilen kazanca uygulanan indirim oranı %80'e yükseltilmiş ve yeni şartlar getirilmiştir.
IV. Finans Kurumlarında Enflasyon Düzeltmesi Sonucu Oluşan Kar/Zarar Vergi Matrahını Etkilemeyecektir:
Finans kurumlarında enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan kar/zarar vergi matrahını etkilemeyecek ve bu kurumlar için vergisel bir avantaj sağlayacaktır. Bu düzenleme ile ilgili olarak Anayasa'ya aykırılık iddiaları ortaya çıkabilir.
2023 hesap döneminde yapılacak enflasyon düzeltmesine ilişkin açıklamalara geçici 33. maddede, 2024 ve sonrası yıllarda yapılacak enflasyon düzeltmesiyle ilgili açıklamalara ise mükerrer 298/A maddesinde yer verilmiştir.
Söz konusu düzenlemeler uyarınca 2023 enflasyon düzeltmesi zorunlu olup, herhangi bir şarta bağlı olmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulacak, düzeltmeden kaynaklanan kâr/zarar farkı vergi matrahlarını etkilemeyecektir.
Comments